Tinnitus

Tinnitus

Zo’n 20% van de mensen heeft tinnitus. Dit is een geluid dat je hoort, zonder dat er een geluidsbron aanwezig is in de omgeving. Sommigen omschrijven het als een ruis of een pieptoon, maar het kan in veel vormen en combinaties voorkomen.

Heldere informatie geven, de tijd nemen en begripvol luisteren

Prof. Dr. Annick Gilles

Een piep in uw oor?

Wat is tinnitus?

Tinnitus is het horen van een inwendig geluid dat niet in de omgeving aanwezig is. Iemand met tinnitus ervaart het omdat de hersenen deze activatie opstarten. Bij gehoorverlies krijgen de hersenen onvoldoende input vanuit het gehoororgaan. Hierdoor gaan ze dit compenseren door zelf een geluid aan te maken omdat ze, verkeerdelijk, denken dat ze dit moeten opvangen.
Deze – vaak nieuwe – activatie wordt al snel opgepikt door de aandachtssystemen en de emotionele netwerken in je hersenen.
Hierdoor komt tinnitus agressief en bedreigend over en gaat het emoties zoals angst en bezorgdheid uitlokken.
Er ontstaat een vicieuze cirkel waarin de tinnitus telkens in de aandacht blijft komen en daardoor angst, bezorgdheid, frustratie en/ of ergernis gaat uitlokken. Deze gevoelens gaan op hun beurt het signaal weer versterken. Want iets dat je stoort, zal sneller en meer in je aandacht komen.

 

“Als expert wil ik mensen
goed informeren over tinnitus
en hen bewust maken
van oplossingen.”

Verschil?

Het klopt dat er een verschil is tussen hebben en last hebben van tinnitus. In het UZA zien we jaarlijks 2000 patiënten. Niet iedereen met tinnitus heeft er per definitie last van. Dat komt meestal als je aandacht zich op de tinnitus vestigt, en je in een vicieuze cirkel terechtkomt. Als dat zo is, moeten we de nodige hulp bieden.
Maar er zijn zeker ook mensen waarbij de tinnitus niet als storend ervaren wordt. Bewust of onbewust kunnen ze het geluid uit hun aandacht houden. Omdat ze geen belemmering ervaren, hebben zij ook geen nood aan verdere hulp of ondersteuning.

tinnitus

Prof. Dr. Annick Gilles (coördinator van de tinnituskliniek TINTRA en verbonden aan de universiteit van Antwerpen) werkt dagelijks met tinnituspatiënten in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, en zoekt met hen naar een passende oplossing.

Oorzaken van tinnitus

“Tinnitus heeft veel mogelijke oorzaken. De meest voorkomende is gehoorschade of gehoorverlies. Het kan door blootstelling aan lawaai, maar ook door natuurlijke veroudering optreden. Daarnaast zijn er nog veel andere factoren die iemand gevoelig maken om tinnitus te krijgen. Deze complexe mix maakt dat we uitgebreid de tijd nemen om tinnituspatiënten te bevragen en te onderzoeken. Als we de problemen goed in kaart hebben gebracht, kunnen we gepaste zorg gaan voorstellen.”

Kan onderzoek de angst bij tinnituspatiënten wegnemen?

Ja, dat doen we zeker in onze kliniek. We gaan na wat er aan de hand is, door te luisteren naar patiënten. Wat is hun voorgeschiedenis? Welke klachten hebben ze? We nemen voor tinnituspatiënten altijd ruimschoots de tijd. Uitgebreide onderzoeken zijn noodzakelijk om een juiste diagnose te stellen. Hierbij onderzoeken we altijd nauwgezet het gehoor. In ons multidisciplinair team hebben we ook oog voor andere bepalende factoren voor klachten rond tinnitus. We houden rekening met voor de hele medische voorgeschiedenis van een patiënt en we vragen naar bijkomende factoren zoals stress en angst. Zijn er eventuele nek- en of kaakproblemen? Medische beeldvorming kan ook noodzakelijk zijn. Ook kijken we hoeveel effect de tinnitus heeft op het dagelijks leven. Belemmert het je slaap, je concentratie, je sociale leven, … ?
Het belangrijkste is dat patiënten duidelijkheid krijgen en hun vragen beantwoord worden. Heel vaak is er bij tinnitus geen onderliggende, pathologische aandoening aanwezig. Dat is alvast geruststellend, maar het betekent natuurlijk niet dat de last van tinnitus niet zwaar weegt bij de patiënt. Maar geruststelling is altijd de basis van de behandeling, want angst houdt net tinnitus in stand.

Als de diagnose gesteld is, wat gebeurt er dan verder?

Een therapie is voor elke patiënt anders: er bestaat geen wonderpilletje waarmee de tinnitus weer verdwijnt. Er is ook géén standaardtherapie die voor iedereen werkt. Dat komt net omdat tinnitus zo’n complexe wisselwerking is tussen verschillende factoren.
Een therapie die specifiek inspeelt op jouw klachten en de door jou ervaren last door tinnitus, is de best mogelijke behandeling. Die is afhankelijk van de onderliggende oorzaak van tinnitus.
Bij UZA zetten we ook in op psycho-educatie. We gaan mensen uitgebreid informeren, en hen bewustmaken van hun gedachten en gevoelens rond tinnitus en het effect ervan op hun welzijn.
Bij gehoorverlies zijn soms hooroplossingen aan de orde. Hoortoestellen gaan geluid versterkt doorgeven in het oor, die het op zijn beurt overbrengt naar de hersenen. Op die manier krijgen de hersenen terug een natuurlijke geluidsstimulatie en kan de activatie van de tinnitus onderdrukt worden. Hoortoestellen kunnen tinnitus ook extra onderdrukken door de ruis te maskeren.
Bij UZA werken we ook met neuromodulatie, een experimentele behandeling met een mogelijk gunstig effect op de beleving van tinnitus. Met externe elektroden gaan we de hersenactivatie die bij tinnitus betrokken is, trachten te wijzigen. Op een deel van onze patiënten zien we een gunstig effect, maar nogmaals: er is géén one-therapy-fits-all-behandeling voor tinnitus.

Elke patiënt verdient duidelijkheid en een traject op maat van zijn klachten

Prof. Dr. Annick Gilles